2 Ekim 2009 Cuma

Tristram Shandy, Beyefendinin Hayatı ve Görüşleri '' The life and opinions of Tristram Shandy, Gentleman''


Kitap epi topu bir adamın doğumunu anlatmaya niyet etmiş. Laurence Sterne Efendi 1765-67 yıllarında daha modern roman yokken kitapçılarda, ne yapıp edip bastırabilmiş  kitabını da, bir türlü şu doğum hikayesine giremiyor . Bir yazar romanın yazılışını okuyucuya nasıl anlatabilir . Karşısına alıp bak bunlar yararlandığım kitaplar, bu sözlük , işte bu hayalgücüm , raftaki kutuda çağrışımlarım var , şurdaki mektuplar da yayıncıyı ikna etmeye çalışıyor bir yandan , bak şöyle yazılıyor..Yoo Stern Efendi böyle yapmamış, kitap yağmur gibi dipnot , açıklama bekleyen parantez içi sayılar, cümle içinde söz kesen tire içi  konsantrasyon bozucu başka cümleler , hınzır italik  kelimeler ve binlerce romen rakamıyla birbirinden ayrılmış paragraf ya da cümlelerden örülü. Bunun yanında yayınlamaktan vazgeçip imha ettiği bölümün sayfa numaraları başka sayfalara verilmemiş . Bu yüzden örneğin  146. sayfanın yanındaki 157 . sayfaya geçince şaşırmamak gerek, okur o sayfaların yazıldığını bilsin ! Hatta bir sayfa Sevgili Yorick öldüğünde kararmıştır ..




Nüktenin, imanın  sonu yoktur .. Hatta imalar sürekli cinselliği işaret eder. Hele bir burun bölümü vardır ki.. Şu İngilizlerin lafı dolandırarak,  hiç bir olumsuz kelime sarfetmeden en olmayacak lafı deyivermelerinin bol bol örnekleriyle doludur kitap . Baş rol karmaşası da vardır bir yandan Toby Amca neredeyse roman arazisinin yarısına yaşadığı savaşın anılarını canlandıracak maketi kurmuş gibidir.Cocks and bull story' dir kitabın bir adı  da. Kitap biter ama doğum henüz anlatılamamıştır .

Roman basım giderlerini karşılasın diye kendisine  ithaf edilecek soylu hanımefendiye yağ çekmelerle ilerler.. Okuyucunun aptal yerine konduğu yavan giriş gelişme sonuç anlatımından bıkmış, anlatılacak konuların defalarca anlatıldığını artık anlatım biçimine bakmanın zamanının geldiğini bağırır. Kurgu üzerine bir kurgudur ..Zamanında pek çok tepki almış aşağılanmıştır ..

Matraktır !

Kitabın aslını  burdan okuyabilirsiniz . (Allah hepimizin İngilizcesine kuvvat versin! amin! ) Eminim ki türkçeye çevrilirken zorunlu olarak sönükleşen  binlerce espri saklıdır metinde .Nuran Yavuz'un çevirisiyle YKY dan bulunabilir .


Michael Winterbottom2006 da kitabı film haline getirdi. Film başrol kapma kavgasıyla başlıyor ve filmin çekilemeyişini anlatıyor . Zekice kurgulanmış .  A Cock and Bull Story. 

Fragmanı izleyin bir bakalım ?